Ekspertyzy, analizy, raporty. Wszystko w jednym miejscu!
Kategoryzacja gmin w perspektywie optymalizacji polityk publicznych
Regionalne sieci adaptacji
Skutki COVID-19
Zmiana w politykach publicznych. Analiza procesu.
Polska a globalne relacje gospodarcze
Pozostałe raporty i ekspertyzy
Celem niniejszego raportu jest wskazanie mechanizmów, które – nawet bez istotnych reform instytucjonalnych wprowadzanych przez władze polityczne – mogą pozwolić na racjonalizowanie polityki, poszerzenie jej perspektywy czasowej i wyposażenie w wiedzę o procesach, które są trudno uchwytne w ramach rutynowego funkcjonowania instytucji rządowych oraz podporządkowanej rywalizacji partyjnej pracy parlamentu. Nie krytykujemy ani tego, co należy do istoty demokratycznej polityki, ani tego, co jest problemem większości współczesnych administracji. Staramy się raczej wskazać praktyki, których stosowanie może prowadzić do pozytywnych korekt procesu kształtowania polityk publicznych, poszukiwania rozwiązań i uruchamiania społecznej energii potrzebnej do ich wdrażania, definiowania hierarchii ważności działań instytucji państwowych czy percepcji najpoważniejszych zagrożeń i okazji, jakie stoją przed państwami.
Sytuacja na polskim rynku pracy, pomimo wielu zawirowań, z pozoru wydaje się dobra i stabilna. Wskaźniki bezrobocia sytuują nasz kraj w chlubnej czołówce UE. Co więcej, na horyzoncie nie widać wielkiego ryzyka istotnego wzrostu bezrobocia. Jednocześnie wciąż trudno mówić o rynku pracownika – poza wybranymi branżami realne wynagrodzenia maleją. W efekcie udział płac w PKB, należący i tak do jednych z niższych w całej Wspólnocie, po okresowym wzroście od 2020 roku znów zaczął spadać. Nie można wykluczyć, że w jakiejś części jest to spowodowane „ucieczką” części wynagrodzeń do szarej strefy – tu wiele zależy od branży czy choćby wielkości lokalnego rynku pracy. Nie zmienia to jednak zasadniczo faktu, że pozycja negocjacyjna pracowników jest słabsza, niż mogłoby to wynikać z rynkowej gry popytu i podaży pracy.
Celem raportu „Post-prawda. Jak rodzą się społeczne bzdury?” jest identyfikacja, analiza i demaskowanie mechanizmów tworzenia i upowszechniania post-prawd, które w tym raporcie wymiennie zwiemy „społecznymi bzdurami”. Równie ważne jak ich odkrywanie i wyjaśnianie jest dla nas zwrócenie ich dewastującego odziaływania na reguły organizujące przestrzeń debaty publicznej oraz wywoływane przez nie erozję wiedzy naukowej i wywodzonych z niej argumentów. Istotne jest dla nas także przedstawienie mechanizmów i narzędzi służących ograniczaniu i eliminacji „społecznych bzdur” z przestrzeni publicznej.
Niniejsze opracowanie przybliża problematykę polityk publicznych w zakresie ochrony powietrza oraz wybrane rozwiązania i działania na rzecz czystego powietrza, a w szczególności te podejmowane w jednostkach samorządu terytorialnego w województwie małopolskim. Przedstawiono także wykorzystanie środków unijnych w regionalnej polityce ochrony powietrza – projekt LIFE pn. Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze. W końcowej części zaprezentowano działania podejmowane w gminach (tzw. dobre praktyki).
Czas zmagań z epidemią podważył wiele stereotypów myślenia o państwie i jego instytucjach nie tylko w kontekście polskim. Model rządzenia oparty na dominacji decyzyjnej rządu i nieprzejrzystości procesu podejmowania decyzji za drzwiami gabinetów nie sprawdził się także w tych warunkach. Wyostrzone zostały społeczno-polityczne koszty takiego sposobu działania w sytuacjach, w których kluczowe staje się budowanie zaufania do działań instytucji państwa i jego kompetencji.
Niniejszy raport został przygotowany przez niezależny zespół ekspertów, reprezentowanych głównie przez trzy środowiska: Centrum Polityk Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (wydawca raportu), Polską Sieć Ekonomii i Stowarzyszenie „Pacjent Europa”. W ramach prac nad strategią polityki wobec kryzysu uchodźczego zaprosiliśmy jednak do naszych prac innych zaprzyjaźnionych ekspertów z różnych instytucji reprezentujących, co warte podkreślenia, bardzo szerokie spektrum poglądów politycznych, społecznych i gospodarczych.
Opowieści o „państwie działającym tylko teoretycznie” czy „państwie z kartonu” na dobre zagościły w polskiej debacie publicznej i mają w niej ugruntowany status, wzmacniany kolejnymi przeciekami z niejawnych wypowiedzi polityków. Tak było w przypadku słynnych słów ministra Bartłomieja Sienkiewicza o „kupie kamieni”, tak jest obecnie w przypadku afery mailowej i „udowodnienia obywatelom choćby przez dwa dni, że państwo działa”. Choć niewątpliwie sprawność państwa i jego administracji w ostatnich 30 latach wzrosła (m.in. za sprawą członkostwa w UE i konieczności dostosowania się do unijnych standardów), to wciąż problematyka optymalnego modelu zarządzania publicznego czy efektywności działań administracji publicznej stanowi przestrzeń do poważnych dyskusji i wynikających z nich działań.
Kraje tzw. sąsiedztwa wschodniego są ważnymi partnerami UE ze względów gospodarczych, ale i z uwagi na stabilność granic Unii Europejskiej. Jednocześnie państwa te notują problemy rozwojowe. W nowoczesnym świecie zagadnienie innowacyjności i konkurencyjności gospodarczej zdają się być kluczowe dla rozwoju gospodarczego, dobrobytu i zrównoważonego rozwoju. Dlatego też w raporcie postawiono pytania o innowacyjność wybranych gospodarek sąsiedztwa wschodniego jako kluczowego kryterium w kontekście rozwojowym tych państw.
Zapaść na rynku przewozów osobowych wykonywanych na regularnych liniach autobusowych, spowodowana stanem epidemicznym od marca 2020 r., odbiła się negatywnie na kondycji podmiotów wykonujących usługi przewozowe i doprowadziła do deregulacji rynku. Radykalne ograniczenia liczby wykonywanych kursów – szczególnie na obszarach podmiejskich i wiejskich – pogłębiły problem „białych plam” transportowych.
Polski system zarządzania kryzysowego okazał się zbyt mało elastyczny oraz niewystarczająco sprawny. Pandemia ujawniła deficyty systemu w zakresie aktualnej informacji o sytuacji w lokalnych społecznościach, o bieżących potrzebach oraz możliwościach dostarczenia odpowiedniego, szybkiego wsparcia tym, którzy go najbardziej potrzebują. Zespół ds. Regionalnych Sieci Adaptacji (RSA) powstał w odpowiedzi na skomplikowaną sytuacją społeczno-gospodarczą w kraju i […]
