Ekspertyzy, analizy, raporty. Wszystko w jednym miejscu!
Kategoryzacja gmin w perspektywie optymalizacji polityk publicznych
Regionalne sieci adaptacji
Skutki COVID-19
Zmiana w politykach publicznych. Analiza procesu.
Polska a globalne relacje gospodarcze
Pozostałe raporty i ekspertyzy
Tematyka rozwoju tzw. sztucznej inteligencji (AI), jak również związanych z tym szans oraz zagrożeń, stanowi współcześnie przedmiot intensywnych debat i prac, zarówno w środowisku badaczy, jak i szeroko rozumianej opinii publicznej. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku poprzednich rewolucji przemysłowych i technologicznych, jedni widzą w nadchodzących zmianach ogromne nadzieje, a inni – śmiertelne niebezpieczeństwo. Trudno jednak znaleźć dziś wiele osób, które wobec rewolucji AI byłyby kompletnie obojętne.
Wg danych GUS liczba młodzieży w wieku licealnym w województwie małopolskim w latach 2013-20 spadała z poziomu ok. 150 tys. do ok. 130 tys. W ostatnich latach nastąpił jednak wzrost liczby młodzieży do poziomu sprzed dekady. Na tle innych województw sytuacja województwa małopolskiego jest stabilna – kilka z regionów zanotowało znaczące wzrosty liczby młodzieży, jednak w pozostałych nastąpiły już znaczące spadki liczby młodzieży. Prognoza na najbliższą dekadę zakłada utrzymanie liczby młodzieży w województwie małopolskim na porównywalnym poziomie, jednak po 2035 r. spodziewać się można sukcesywnego spadku liczby młodzieży licealnej do ok. 120 tys. Udział młodzieży w liczbie ludności regionu spadnie z obecnych ok. 4,5% do poniżej 4% w 2040 r. Liczba młodzieży w ostatniej dekadzie wzrastała niemal tylko w centralnej części województwa, w aglomeracji krakowskiej (zwłaszcza w powiecie wielickim) i jej otoczeniu. Poza tym obszarem wzrost liczby młodzieży dotyczył tylko powiatu oświęcimskiego. Największy spadek nastąpił w północno-wschodniej części regionu.
Dyskusja na temat przyczyn i adekwatnych reakcji na globalny szok inflacyjny, który obserwowaliśmy w ostatnich latach, wciąż się nie zakończyła. Uznanie inflacji w głównej mierze za zjawisko popytowe lub kosztowe (konfliktowe) prowadzi do różnych konkluzji w zakresie prawidłowych metod jej przeciwdziałania. Głównym przedmiotem kontrowersji pozostaje, niezmiennie, skuteczność i konsekwencje polityki podwyższania stóp procentowych w odpowiedzi na inflację. W warstwie fundamentalnej trwa dyskusja na temat dystrybucyjnych konsekwencji wysokich stóp procentowych, których jednym z celów jest ochrona realnej wartości majątku rentierów.
Koncepcja miasta 15-minutowego, wprowadzona przez Carlosa Moreno w 2016 roku zwraca szczególną uwagę na priorytet dla aktywnej mobilność – tj. poruszania się pieszo i jazdy na rowerze. Aktywna mobilność może być traktowana jako rodzaju transportu umożliwiającego bezpośredni dostęp do miejsc docelowych lub zwiększający dostępność przy użyciu innych zrównoważonych środków, takich jak transport publiczny. Ta druga funkcja jest szczególnie istotna w większych ośrodkach miejskich, w których jest co prawda możliwe zapewnienie równomiernej dystrybucji podstawowych usług dla mieszkańców, jednak zwykle nie jest możliwy dostęp piętnastominutowych do zróżnicowanych miejsc pracy (lub wyższej edukacji czy innych usług wyższego rzędu).
Wg danych GUS liczba dzieci w wieku szkolnym (szkoły podstawowej 8-klasowej) w województwie małopolskim w latach 2013-23 wzrosła do ponad 300 tys. Udział dzieci w tym wieku wzrósł do niemal 9%. Liczba dzieci wzrosła o blisko 12% – na tle innych województw w Polsce był to znaczący wzrost. Mniej korzystnie przedstawiają się prognozy liczby dzieci w wieku szkolnym na kolejne dekady. Liczba dzieci w Małopolsce ma wg nich systematycznie spadać do lat 40. XXI wieku, kiedy ustabilizuje się na poziomie ok. 240 tys. Udział dzieci w wieku szkolnym w ludności spadnie do ok. 7,5%. Liczba dzieci w analizowanej dekadzie wzrastała prawie we wszystkich powiatach Małopolski. Spadek nastąpił w Tarnowie, pow. proszowickim i dąbrowskim. Największe wzrosty następowały w aglomeracji krakowskiej – zwłaszcza w samym mieście i najbliższych mu powiatach (krakowski, wielicki).
Celem niniejszego opracowania jest zaproponowanie założeń do standardów tzw. zdrowego planowania przestrzennego, a więc uwzględnienia istnienia oraz konieczności rozbudowy infrastruktury zielono-błękitnej w mieście. Propozycje te, w zamierzeniu autorek i autorów, mają mieć charakter uniwersalny, możliwy do zastosowania w różnych miastach. Mają one stanowić punkt wyjścia do stworzenia miejscowych standardów zdrowego planowania przestrzennego. Te ostatnie powinny być docelowo zakorzenione w krajowym i lokalnym porządku prawnym (w tym ostatnim przypadku w strategii rozwoju miasta i programach sektorowych).
Wychowaniem przedszkolnym objęte są dzieci w wieku 3-6 lat. Liczba dzieci w wieku przedszkolnym w województwie małopolskim utrzymuje się w ciągu ostatniej dekady na poziomie ok. 150 tys. Liczba dzieci w wieku przedszkolnym w województwie małopolskim na tle innych regionów pozostawała względnie stabilna – w większości województw spadła ona od kilku do kilkunastu procent. Za względnie stabilną sytuacje w tym względzie odpowiada jednak kilka powiatów – przede wszystkim obszar metropolitalny Krakowa, gdzie liczba dzieci wzrosła o co najmniej kilka procent (do 20% w powiecie wielickim), natomiast większość województwa zanotowała spadek liczby dzieci.
Duże miasta w Polsce, jak i w Europie i na całym świecie zmagają się ze skutkami masowej motoryzacji. Sprawny system transportowy jest jednym z ważnych warunków prawidłowego funkcjonowania oraz rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego każdego miasta. Powinien on zapewniać pełną dostępność komunikacyjną do różnych struktur miejskich, odpowiednią przepustowość sieci drogowej, korzystny dla użytkowników poziom usług przewozowych, a także sprzyjać minimalizacji zanieczyszczeń i degradacji środowiska.
W województwie małopolskim w 2023 r. działało 707 bibliotek. Sukcesywnie wzrasta jednak księgozbiór małopolskich bibliotek publicznych. W ciągu dekady nastąpił nieznaczny spadek liczby placówek bibliotecznych w regionie. Znacznie (o 20%) zmniejszyła się natomiast liczba pracowników bibliotek. Największym nasyceniem placówkami bibliotecznymi cechowały się powiaty wschodniej Małopolski oraz powiat suski. Relatywnie niskie było natomiast nasycenie placówkami bibliotecznymi w Krakowie i powiatach myślenickim i wielickim.
Zmiany polityczne na świecie powodują, że kolejne zmiany reguł fiskalnych w UE wydają się nieuniknione. Europa będzie najprawdopodobniej zmuszona do przekierowania swoich nadwyżek handlowych na inne kierunki, pośród których najważniejszy będzie rynek wewnętrzny. Bez potężnego impulsu fiskalnego, zupełnie niekompatybilnego z architekturą reguł, której historia sięga lat 80. XX w., nie wydaje się możliwe takie przestawienie […]
