Zmiany polityczne na świecie powodują, że kolejne zmiany reguł fiskalnych w UE wydają się nieuniknione. Europa będzie najprawdopodobniej zmuszona do przekierowania swoich nadwyżek handlowych na inne kierunki, pośród których najważniejszy będzie rynek wewnętrzny. Bez potężnego impulsu fiskalnego, zupełnie niekompatybilnego z architekturą reguł, której historia sięga lat 80. XX w., nie wydaje się możliwe takie przestawienie kierunków produkcji – szczególnie w Niemczech, o czym decydenci w tym kraju zaczynają być boleśnie świadomi.

W dotychczasowych reformach architektury reguł fiskalnych w UE głos ekspertów Polski i innych krajów Europy Środkowej był słabo słyszalny. Również dlatego, że do dziś brakuje wewnętrznego minimalnego konsensusu co do rozumienia roli reguł, a nawet mechaniki funkcjonowania finansów publicznych – istotnie różnie wyglądającej od strony makroekonomicznej, od strony prawnej i od strony finansowej. Jednocześnie zagrożenie wojenne ze strony Rosji i wynikająca z niego konieczność istotnego podniesienia wydatków zbrojeniowych, uczyniło z Polski forpocztę przemian – bez wątpienia również dzięki staraniom dyplomatycznym naszego rządu udało się złagodzić poprzednią reformę reguł ze względu na wysiłek militaryzacyjny.

Te uwarunkowania powodują, że ważne jest aby były podejmowane próby zrozumienia poszczególnych perspektyw na finanse publiczne i budowy minimalnego wspólnego mianownika, który polscy ekonomiści będą mogli traktować jako bazę zrozumienia i interesu i komunikować na zewnątrz.

Dlatego w ramach inicjatywy Centrum Polityk Publicznych realizowanej w ramach działań Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie pojawiła się propozycja zorganizowania spotkań seminaryjnych, do uczestnictwa w których zaproszono ekonomistów reprezentujących różne podejścia dotyczące polityki rozwoju. Spotkania te mają doprowadzić do uwspólnienia spojrzenia, opisania go w formie raportu, który również zawierałby odrębne rozdziały pozwalające na przedstawienie wachlarza naszych perspektyw.

Podczas pierwszego seminarium, które odbyło się w dniu 16.05.2025 r. na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie omówiono plan prac i wskazano ich cel – czyli przygotowanie manifestu dotyczącego koniecznych reform ładu instytucjonalnego w obszarze polityki fiskalnej wraz z towarzyszącym mu raportem na temat różnych aspektów unijnych i krajowych reguł fiskalnych. Merytoryczna część spotkania skoncentrowała się na dyskusji wokół problemu stabilności finansów publicznych wywołana przez prezentację dr Michała Możdżenia pt. „Dług publiczny dla pełnego zatrudnienia. Warunek stabilności Domara, reakcja fiskalna w modelu SFC i symulacje dla Polski”.

Uczestnikami seminarium byli:

1. Dr Piotr Arak (Velo Bank)
2. Dr Iwo Augustyński (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu)
3. Łukasz Czernicki (TU Bergakademie Freiberg)
4. Dr Maciej Grodzicki (Uniwersytet Jagielloński)
5. dr Piotr Kopyciński (Dyrektor Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie)
6. Dr Michał Możdżeń (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
7. Dr hab. Piotr Stanek, prof. UEK (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
8. Mateusz Urban (Oxford Economics)